Chuỗi nhà hàng nhượng quyền thương mại Pizza Hut lần đầu xuất hiện trên thị trường vào năm 1958, được sáng lập bởi hai anh em vùng Wichita, Kansas là Frank và Dan Carney. Khởi sự kinh doanh thực phẩm từ tiệm tạp hóa của cha mình, họ đã vay 600 đô la của mẹ để chuyển một quán bar rộng 600m2 thành một tiệm bánh Pizza. “Giá trị đồng tiền thời đó thật sự rất khác bây giờ”, Dan cho biết.
[crp]
Nội dung chính
Điểm khởi đầu
Cả hai anh em nhà Carney đều học kinh doanh tại Đại học bang Wichita, Kansas. Trong suốt quãng thời gian tạm ngưng việc học để phục vụ cho Không quân Hoa Kỳ, trước khi quay trở lại giảng đường để hoàn thành nốt công việc học, Dan đã nghiên cứu về sự thành công của chuỗi nhà hàng McDonald’s và KFC – những cái tên tiên phong trong ngành thức ăn nhanh, đồng thời để tâm đến xu hướng đang ngày càng thịnh hành mang tên pizza.
“Vào thời điểm đó, không có khóa học nào dạy về lĩnh vực nhượng quyền thương mại cả. Trên thực tế, câu chuyện nhượng quyền được nói đến trong ngành kinh doanh ô tô là chủ yếu vào thời điểm đó. Tuy nhiên, tôi vẫn lựa chọn đây là nền tảng thành lập công ty này, đi sâu thêm về nhượng quyền thương mại và phát triển nó theo thời gian. Ngày nay, không khó để tìm kiếm các lớp học về khởi nghiệp cũng như các lớp học bổ trợ cho kinh doanh. Tôi tin rằng đó là nơi sẽ cung cấp cho bạn một nền tảng cơ bản vững chắc để bước những bước đi đầu tiên trong công việc làm ăn của mình.” – Dan chia sẻ
Bỏ qua lời khuyên của một trong những vị giáo sư cho rằng “thương lượng tập thể” mới là vấn đề có sức nặng hơn, Dan luôn nghĩ đó là một đề tài nhàm chán và thay vào đó, ông lựa chọn “nhượng quyền thương mại” cho luận án thạc sĩ của mình, bởi đó chính xác sẽ là tương lai của ngành dịch vụ ăn uống. Thế nhưng, vị giáo sư đã không chấp nhận, và Dan đã không thể hoàn thành tấm bằng thạc sĩ của mình năm ấy. Ý định này vẫn theo Dan cho đến vài năm sau đó. Thế rồi, sau những thành công đạt được, cuối cùng ông lại được mời làm giảng viên cho những khóa học về nhượng quyền thương mại thay vì tiếp tục con đường học vấn của mình.
Cái tên “Pizza Hut”
Đằng sau thương hiệu Pizza Hut nổi tiếng thế giới này là hai câu chuyện thú vị về cách anh em nhà Carney lựa chọn danh xưng cho công ty của mình.
Một phiên bản kể rằng, họ đành lựa chọn cái tên này vì tấm biển hiệu họ mua chỉ đủ chỗ cho chín kí tự bao gồm cả khoảng trống. Câu chuyện còn lại thì kể, do quán bar hai anh em mua lại có hình dạng gợi cho Dan nhớ đến hình ảnh một túp lều, nên cái tên này đã ra đời như vậy.
Sau khi khai trương cửa hàng đầu tiên tại Wichita với hệ thống trang thiết bị thanh lý cũ kỹ, năm 1959, họ bắt đầu thực hiện nhượng quyền với cửa hàng đầu tiên nằm tại Topeka, Kansas. Vài năm sau đó, với sự ra đời của chi nhánh Aggievillie, Kansas, Pizza Hut cũng lần đầu tiên tung ra dịch vụ giao hàng trên những chiếc xe tay ga ba bánh.
Dan và Frank điều hành công ty với sự giúp đỡ từ John Bender, một người bạn cùng đơn vị Không quân của Dan. Trước khi được mời về vào năm 1963, ông này cũng đã từng làm việc cho một cửa hàng pizza ở Indiana. Trong vòng 10 năm kể từ khi thành lập, công ty của hai anh em đã phát triển với hơn 300 chi nhánh cửa hàng, làm nên biểu tượng cho Pizza Hut với thiết kế phần mái nhà đỏ đặc trưng.
Tiến ra thị trường quốc tế
Pizza Hut lần đầu thâm nhập thị trường quốc tế vào năm 1970, trở thành chuỗi cửa hàng pizza lớn nhất thế giới chỉ trong vòng một năm, cán mốc doanh thu triệu đô trên thị trường Hoa Kỳ vào năm kế tiếp. Cũng trong cùng khoảng thời gian đó, cổ phiếu của Pizza Hut lần đầu được niêm yết trên sàn chứng khoán thành phố New York và sớm tạo được tiếng vang.
Năm 1977, hai anh em Carney đã bán Pizza Hut cho PepsiCo – một tập đoàn khổng lồ trong ngành F&B. Lúc bấy giờ, PepsiCo đã mua thành công thương hiệu gà rán KFC và có thể sẽ thâu tóm cả Taco Bell, ghép ba chuỗi cửa hàng này thành một thương hiệu mang tên Yum! Tuy nhiên, Frank vẫn giữ chức thành viên hội đồng quản trị và chủ tịch của Pizza Hut cho đến năm 1980.
Vươn xa hơn nhờ Pizza Hut
Kể từ đó, Dan trở thành một nhà đầu tư mạo hiểm và tham gia vào các chi nhánh từ thiện vùng Kansas, và đã từng giữ chức Chủ tịch Hội đồng tổ chức nghiên cứu về chứng bại não thành phố Kansas. Ông cũng giữ ghế trong Hội đồng quản trị của các công ty niêm yết khác.
Về phía Frank, ông vẫn tiếp tục theo đuổi con đường kinh doanh pizza, giúp John Schnatter thành lập và điều hành Papa John’s trở thành thương hiệu nhượng quyền vào năm 1994. Đến năm 2001, Frank sở hữu 133 chi nhánh cửa hàng Papa John’s, và cuối cùng bán chuỗi nhượng quyền của mình cho Terry Newman. Frank cũng là cựu chủ tịch Hiệp hội Nhượng quyền Quốc tế (IFA).
Cả hai anh em đều là những nhà tài trợ chính cho các quỹ học bổng của bang Wichita. Riêng Frank Carney cùng vợ cũ Zenda đã thành lập một quỹ học bổng dành cho những sinh viên có tinh thần khởi nghiệp trong trường đại học.
Có thể bạn quan tâm:
Pizza 4P’s, câu chuyện khởi nghiệp truyền cảm hứng từ sở thích của bạn gái cũ, học làm phomai qua Youtube Doanh thu tụt dốc, bị một loạt đối thủ sinh sau đẻ muộn vượt mặt, đây là cách để McDonald’s hồi sinh mạnh mẽ
