3 mô hình kinh doanh khởi nghiệp F&B dễ triển khai, hiệu quả cao cho người ít vốn

Khởi nghiệp F&B luôn là lựa chọn hấp dẫn với những ai muốn bắt đầu kinh doanh nhanh, thực tế và dễ thấy lợi nhuận. Nhưng với nguồn vốn hạn chế, không phải mô hình nào cũng phù hợp. Làm sao để chọn đúng hướng, đơn giản và có tiềm năng để phát triển lâu dài? Bài viết này sẽ gợi ý 3 mô hình kinh doanh F&B dễ triển khai và đem lại hiệu quả cao cho những người ít vốn.

1.   Kinh doanh khởi nghiệp F&B với ít vốn là gì?

Khởi nghiệp F&B với số vốn khiêm tốn không đơn thuần chỉ là bỏ ra ít tiền. Hiểu đúng bản chất, đây là cách tiếp cận linh hoạt, tối ưu nguồn lực cả về tài chính lẫn công sức. Người có nhiều vốn có thể dùng tiền để rút ngắn thời gian chuẩn bị, đẩy nhanh tiến độ mở bán và sớm thu lợi nhuận. Ngược lại, người ít vốn có thể tận dụng sức lao động cá nhân để tiết kiệm chi phí thiết kế, thi công hay vận hành cũng là một hình thức kinh doanh F&B chi phí thấp.

2.   Các mô hình kinh doanh F&B với số vốn ít

2.1. Quán ăn nhỏ

>> Xem thêm: MÔ HÌNH QUÁN ĂN VẶT NHỎ – BÍ KÍP ĐỂ KHỞI NGHIỆP THÀNH CÔNG

Quán ăn nhỏ là hình thức kinh doanh truyền thống phổ biến, thường phục vụ các món ăn quen thuộc như bún, phở, cơm, mì… với quy mô 10 – 20 chỗ ngồi hoặc bán mang đi. Mô hình này phù hợp cho những ai mới bước chân vào hành trình khởi nghiệp F&B với vốn ít, dễ triển khai, dễ vận hành và nhanh có khách quen.

Các hạng mục tài chính dành cho mô hình quán ăn nhỏ:

2.2. Take-away

Take-away là hình thức kinh doanh F&B không yêu cầu không gian phục vụ tại chỗ, khách hàng chỉ cần chọn món, thanh toán và mang đi trong vài phút. Mô hình này thường triển khai dưới dạng xe đẩy, quầy nhỏ hoặc kiosk lưu động. Đặc biệt phù hợp với người mới kinh doanh khởi nghiệp F&B nhờ quy trình vận hành đơn giản và khả năng mở rộng linh hoạt.

Các hạng mục tài chính dành cho mô hình take-away:

2.3. Food truck

Food truck là hình thức kinh doanh F&B di động bằng xe tải hoặc xe kéo được cải tạo thành gian bếp mini. Thay vì cố định tại một điểm, mô hình này cho phép bạn di chuyển linh hoạt giữa các khu vực đông người như công viên, sự kiện, văn phòng hay trường học để tiếp cận nhiều tệp khách hàng tiềm năng.

Chi phí đầu tư ban đầu cao hơn các mô hình khác vì cần trang bị xe và thiết bị nấu nướng chuyên dụng, nhưng bù lại không mất tiền thuê mặt bằng cố định. Nếu vận hành hiệu quả và chọn đúng địa điểm, food truck có thể đem về lợi nhuận 15 – 35 triệu đồng/tháng và hoàn vốn trong vòng 6 – 18 tháng.

Các hạng mục tài chính dành cho mô hình food truck:

So với quán ăn nhỏ và take-away, mô hình food truck yêu cầu vốn đầu tư ban đầu cao hơn vì phải mua hoặc cải tạo xe thành bếp di động (bao gồm cả hệ thống điện, nước và thiết bị nấu nướng chuyên dụng). Ngoài ra, chi phí vận hành xe, bảo trì, phí đậu đỗ và giấy phép kinh doanh cũng khiến tổng chi phí duy trì cao hơn. Thêm vào đó, khó khăn về pháp lý và phụ thuộc vào sự kiện khiến thời gian thu hồi vốn kéo dài hơn.

Tóm lại, trong ba mô hình nêu trên, take-away là lựa chọn có chi phí vốn thấp nhất và dễ triển khai nhanh nhờ quy mô gọn nhẹ, không cần mặt bằng lớn. Tuy vậy, quán ăn nhỏ lại có lợi thế về tệp khách hàng ổn định, còn food truck mang tính linh hoạt cao và xây dựng thương hiệu tốt hơn. Cả ba đều có ưu điểm riêng và phù hợp cho những ai muốn bắt đầu hành trình khởi nghiệp F&B với số vốn ít và mong muốn thử sức trong thị trường kinh doanh đồ ăn đầy tiềm năng này.

3.   Lưu ý cần biết khi khởi nghiệp F&B với vốn ít

3.1. Kiến thức và pháp lý

Khi kinh doanh đồ ăn, bạn cần nắm vững các nguyên tắc cơ bản trong vận hành quán ăn, từ quản lý nhân sự, kiểm soát chi phí cho đến kỹ năng bán hàng và chăm sóc khách hàng. Song song đó, hiểu biết về các thủ tục pháp lý cũng rất quan trọng để tránh các rủi ro không đáng có trong quá trình kinh doanh.

Bạn có thể học hỏi kiến thức kinh doanh từ người đi trước, tham gia các hội nhóm cộng đồng như: Chủ quán cà phê, Hội chủ quán cà phê, nhà hàng, quán ăn trên Facebook hoặc các diễn đàn chuyên ngành. Một số nội dung cần quan tâm gồm: kỹ năng điều hành, kiến thức ngành F&B, an toàn vệ sinh thực phẩm, và các loại giấy tờ pháp lý như đăng ký kinh doanh, giấy chứng nhận ATVS thực phẩm,…

Đặc biệt, từ ngày 01/06/2025, theo Nghị định 70/2025/NĐ-CP, các hộ kinh doanh nộp thuế khoán có doanh thu từ 1 tỷ đồng/năm trở lên bắt buộc phải sử dụng hóa đơn điện tử thông qua máy tính tiền kết nối với cơ quan thuế. Quy định này áp dụng với các ngành nghề có liên quan trực tiếp đến hoạt động như ăn uống, bán lẻ, vận tải, giải trí,… Do vậy, những ai đang chuẩn bị hoặc trong hành trình khởi nghiệp F&B cần chủ động cập nhật thông tin và chuẩn bị phương án áp dụng hóa đơn điện tử phù hợp, đồng thời tìm hiểu kỹ các quy định về thuế và hóa đơn để tránh bị động hoặc vi phạm không đáng có.

>> Xem thêm: iPOS tặng 10.000 hóa đơn điện tử cho mỗi hộ kinh doanh F&B trên toàn quốc

3.2. Lập kế hoạch tài chính

Kế hoạch tài chính là nền tảng sống còn đối với bất kỳ mô hình khởi nghiệp F&B nào, đặc biệt là khi bạn chỉ có số vốn hạn chế. Một số yếu tố cần lưu ý trong kế hoạch tài chính:

• Chi phí đầu tư ban đầu: Bao gồm tiền thuê mặt bằng (nếu có), mua nguyên vật liệu, trang thiết bị, công cụ dụng cụ và ngân sách dành cho hoạt động marketing. Đây là những khoản cần tính toán kỹ lưỡng để tránh phát sinh vượt ngoài khả năng tài chính.
• Chi phí vận hành hàng tháng: Gồm lương nhân viên, chi phí nhập nguyên liệu định kỳ, điện nước, bảo trì thiết bị và các chi phí cố định khác. Đối với mô hình khởi nghiệp F&B nhỏ, tiết kiệm và tối ưu từng khoản chi là điều vô cùng quan trọng.
• Dự báo doanh thu: Dựa trên khảo sát thị trường, hành vi tiêu dùng và năng lực phục vụ thực tế, bạn nên lập bảng dự báo doanh thu trong ít nhất 3-6 tháng đầu để đánh giá tính khả thi và xác định điểm hòa vốn.

Một kế hoạch tài chính chi tiết và thực tế sẽ là kim chỉ nam giúp bạn quản lý dòng tiền hiệu quả, giảm thiểu rủi ro và tăng cơ hội thành công khi khởi nghiệp F&B. Đừng quên theo dõi và điều chỉnh kế hoạch thường xuyên dựa trên tình hình thực tế của bạn nhé!

3.3. Chọn địa điểm kinh doanh

Địa điểm kinh doanh là một trong những yếu tố then chốt ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng thu hút khách hàng và duy trì doanh thu ổn định. Dưới đây là những gợi ý giúp bạn có thể lựa chọn được vị trí địa lý phù hợp cũng như tính toán được chi phí mặt bằng một cách hợp lý khi mới bắt đầu khởi nghiệp F&B:

Không nhất thiết phải chọn mặt bằng đắt đỏ mới thành công. Quan trọng là chi phí thuê phải tương xứng với tiềm năng khai thác của khu vực đó. Nếu bạn mới bước chân vào thị trường, nên ưu tiên mặt bằng nhỏ gọn, chi phí thuê ổn định, có thể khai thác được lượng khách hàng ổn định mà không gây áp lực tài chính.

>> Xem thêm: VỊ TRÍ “ĐẮC ĐỊA” KHÔNG PHẢI DO MAY MẮN – 5 CHIẾN LƯỢC CHỌN MẶT BẰNG KINH DOANH F&B GIÚP BẠN CÓ KHỞI ĐẦU VỮNG VÀNG

4. Tổng kết & gợi ý công cụ hỗ trợ quản lý F&B

Lựa chọn đúng mô hình kinh doanh là bước khởi đầu quan trọng giúp người mới khởi nghiệp F&B tiết kiệm chi phí, dễ triển khai và nhanh chóng đi vào hoạt động. 3 mô hình trên đều phù hợp và đảm bảo tiềm năng sinh lời tốt nếu được đầu tư đúng hướng. Tuy nhiên, mô hình phù hợp mới chỉ là bước đầu, để vận hành hiệu quả và kiểm soát hoạt động kinh doanh, bạn cần có công cụ hỗ trợ tương xứng.

Phần mềm quản lý bán hàng iPOS.vn là giải pháp chuyên biệt cho ngành F&B – từ quán ăn vỉa hè đến chuỗi nhà hàng lớn. iPOS không chỉ giúp quản lý bán hàng, tồn kho, khách hàng, mà còn hỗ trợ kết nối giao hàng, thanh toán điện tử và điều hành từ xa. Đến nay, phần mềm được hơn 50.000 thương hiệu trên toàn quốc tin dùng, iPOS là lựa chọn đáng cân nhắc nếu bạn muốn khởi nghiệp F&B một cách bài bản, bền vững và dễ kiểm soát ngay từ đầu.

>> Đừng quên tham khảo checklist mở quán từ A-Z để tránh bỏ sót những yếu tố quan trọng khi bắt đầu kinh doanh F&B bạn nhé!